សកម្មភាពរាងកាយ និងការរក្សារបបអាហារឱ្យមានតុល្យភាព គឺជារឿងពីរដែលអ្នកអាចធ្វើបានជារៀងរាល់ថ្ងៃដើម្បីរក្សាសុខភាពល្អ នេះបើតាមប្រសាសន៍របស់សាស្ត្រាចារ្យផ្នែកសកម្មភាពរាងកាយ និងសុខភាព លោកស្រី Anne Tiedeman ។
ចំណុចផ្សេងទៀតរួមមាន កម្រិតការទទួលទានគ្រឿងស្រវឹង កាត់បន្ថយការជក់បារី និង រក្សាទំនាក់ទំនងសង្គម។
1. សកម្មភាពរាងកាយ
សាស្ត្រាចារ្យ Tiedeman និយាយថា មានភ័ស្តុតាងជាច្រើនដែលបង្ហាញថា ការធ្វើសកម្មភាពរាងកាយ មិនត្រឹមតែជួយលើកកម្ពស់សុខភាពផ្លូវកាយ ផ្លូវចិត្ត និងសង្គមប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងបង្ការការចាប់ផ្តើមនៃជំងឺក្នុងវ័យចំណាស់ផងដែរ។
អ្នកជំនាញមកពីសាកលវិទ្យាល័យស៊ីដនីរូបនេះពន្យល់ទៀតថា អ្វីដែលមនុស្សម្នាក់ធ្វើនៅថ្ងៃនេះ ឬសប្តាហ៍នេះ អាចមានប្រយោជន៍ទៅថ្ងៃក្រោយ។
ទាក់ទងនឹងចំនួនសកម្មភាពរាងកាយដែលបុគ្គលម្នាក់គួរធ្វើនោះ សាស្ត្រាចារ្យ Tiedeman ចង្អុលទៅ គោលការណ៍ណែនាំរបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក
ដែលផ្តល់ការណែនាំអាស្រ័យលើអាយុ និងថាតើបុគ្គលនោះមានជំងឺរ៉ាំរ៉ៃ ឬពិការភាពដែរឬទេ។
“សារចំបងសម្រាប់សកម្មភាពរាងកាយគឺថា វាល្អសម្រាប់មនុស្សគ្រប់គ្នា មិនថាយើងស្ថិតក្នុងវ័យណា ឬមានពិការភាពកម្រិតណាក៏ដោយ។
“ហើយទោះបីជាអ្នកមិនអាចធ្វើបានតាមបរិមាណនៃសកម្មភាពរាងកាយដែលត្រូវបានណែនាំនៅក្នុងការណែនាំនេះក៏ដោយ យើងក៏ដឹងផងដែរពីការស្រាវជ្រាវច្បាស់លាស់ថា រាល់ការធ្វើលំហាត់ប្រាណ ឬសកម្មភាពរាងកាយគឺមានប្រយោជន៍ ហើយថាការធ្វើលើសពីអ្វីដែលអ្នកធ្វើបច្ចុប្បន្នបន្តិចបន្តួចបន្ថែមទៀត នឹងនាំមកនូវ អត្ថប្រយោជន៍សុខភាពសម្រាប់អ្នក”។
លោកស្រីពន្យល់ថា ការធ្វើសកម្មភាពរាងកាយអាចមានទម្រង់ផ្សេងៗគ្នា ហើយមិនចាំបាច់ជាកីឡាដែលមានរចនាសម្ព័ន្ធ ឬការហាត់ប្រាណជាក្រុមនោះទេ។
“វាអាចថាជាការចេញទៅដើរនៅពេលទំនេររបស់អ្នក ឬអាចជាការធ្វើការងារនៅខាងក្នុងផ្ទះរបស់អ្នក ការធ្វើសកម្មភាពនៅជុំវិញផ្ទះ ការថែសួន អ្វីៗទាំងអស់នោះ គឺជាការលើកកំពស់សុខភាព”។
2. រក្សារបបអាហារដែលមានតុល្យភាព
សាស្ត្រាចារ្យ Tiedeman និយាយថា វាជារឿងសំខាន់ក្នុងការថែរក្សារបបអាហារឱ្យមានតុល្យភាព ដើម្បីកាត់បន្ថយកត្តាហានិភ័យនៃជំងឺរយៈពេលវែង និងកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃជំងឺធាត់ជ្រុល។
អាហារូបត្ថម្ភល្អនៅក្នុងរបបអាហាររបស់អ្នក គឺល្អសម្រាប់ថាមពលរាងកាយរបស់អ្នក រក្សាឆ្អឹងឱ្យរឹងមាំ និងមានអារម្មណ៍ថាមានកម្លាំងថាមពល។
“អ្វីៗទាំងអស់នោះពិតជាមានសារៈសំខាន់ណាស់ ការទទួលទានរបបអាហារដែលមានតុល្យភាព កុំទទួលទានអាហារកែច្នៃច្រើនពេក និងមិនទទួលទានជាតិស្ករច្រើនពេក ដែលជាបញ្ហាធំនៅក្នុងសង្គមនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ”។
វាលើកទឹកចិត្តប្រជាជនអូស្ត្រាលីឱ្យរីករាយជាមួយអាហារសម្បូរជីវជាតិជាច្រើនពីក្រុមអាហារទាំង 5ក្រុម ព្រមទាំងកម្រិតការទទួលទានអាហារដែលមានជាតិខ្លាញ់(saturated fat) បន្ថែមអំបិល បន្ថែមជាតិស្ករ និងគ្រឿងស្រវឹង។
3. កម្រិតការទទួលទានគ្រឿងស្រវឹង និងកាត់បន្ថយការជក់បារី
ទាក់ទងនឹងតម្រូវការក្នុងការកម្រិតការសេពគ្រឿងស្រវឹង និងកាត់បន្ថយការជក់បារី លោកសាស្ត្រាចារ្យ Tiedeman មានប្រសាសន៍ថា “យើងដឹងថា កត្តាទាំងនោះពិតជាកត្តាហានិភ័យនៃការរស់នៅដ៏សំខាន់សម្រាប់ជំងឺជាច្រើន ”។
យោងតាមអង្គការសុខភាពពិភពលោកបានឱ្យដឹងថា ការប្រើប្រាស់គ្រឿងស្រវឹងបានរួមចំណែកដល់ការស្លាប់ចំនួន 3 លាននាក់ជារៀងរាល់ឆ្នាំនៅទូទាំងពិភពលោក ក៏ដូចជាពិការភាព និងសុខភាពមិនល្អរបស់មនុស្សរាប់លាននាក់។
ទិន្នន័យរបស់វិទ្យាស្ថានសុខភាព និងសុខុមាលភាពអូស្ត្រាលី (AIHW) បង្ហាញថាមានការស្លាប់ដោយសារគ្រឿងស្រវឹងចំនួន 1,452 នាក់ ដែលបានចុះបញ្ជីក្នុងឆ្នាំ 2020 ដែលភាគច្រើន (73 ភាគរយ) ត្រូវបានកត់ត្រាសម្រាប់បុរស។
ការណែនាំអំពីគ្រឿងស្រវឹងអូស្រ្តាលី ដែលត្រូវបានកែសម្រួលក្នុងឆ្នាំ 2020 កំណត់គោលការណ៍ណែនាំសម្រាប់ការប្រើប្រាស់ ដើម្បីកាត់បន្ថយហានិភ័យសុខភាពពីការផឹកគ្រឿងស្រវឹង។
រួមទាំងការដាក់បញ្ចូលថ្ងៃដែលគ្មានជាតិស្រវឹង និងការប្រើប្រាស់ទឹកដើម្បីបំបាត់ការស្រេកទឹក។
មានការប៉ាន់ស្មានថា ការជក់បារី អាចសម្លាប់ប្រជាជនអូស្រ្តាលីស្ទើរតែ 20,500 នាក់ក្នុងមួយឆ្នាំ (13ភាគរយនៃការស្លាប់ទាំងអស់) និងទទួលខុសត្រូវចំពោះ 8.6 ភាគរយនៃបន្ទុកសរុបនៃជំងឺនៅក្នុងប្រទេសអូស្ត្រាលីក្នុងឆ្នាំ 2018 ។
3. រក្សាទំនាក់ទំនងសង្គម
សាស្ត្រាចារ្យ Tiedeman និយាយថា ភាពឯកកោគឺជា "បញ្ហាធំ" នៅក្នុងសង្គម ហើយវាអាចកើតឡើងសូម្បីតែនៅពេលដែលមនុស្សម្នាក់ត្រូវបានហ៊ុំព័ទ្ធដោយអ្នកដទៃ ព្រោះជារឿយៗមានបញ្ហា "កង្វះទំនាក់ទំនង" ។
“វាស្តីពីអារម្មណ៍ទាក់ទងជាមួយអ្នកជុំវិញខ្លួន និងមានអារម្មណ៍ថាមានទំនាក់ទំនងជាមួយសង្គមដែលយើងរស់នៅ។
“វាកើតឡើងចំពោះអារម្មណ៍ដូចជា អ្នកមានន័យចំពោះអ្នកដទៃ ហើយក៏បង្ហាញថា អ្នកយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះអ្នកដទៃផងដែរ។ ទំនាក់ទំនងមនុស្សជាតិទាំងអស់នោះ ពិតជាសំខាន់ណាស់»។
លោកស្រីនិយាយថា ទំនាក់ទំនងអាចត្រូវបង្កើតឡើងតាមវិធីមួយចំនួន រួមទាំងការស្ម័គ្រចិត្ត និងសកម្មភាពក្នុងសហគមន៍។
“[ការស្ម័គ្រចិត្ដ] អាចជាវិធីមួយនៃការលើកកម្ពស់ទំនាក់ទំនងសង្គមជាមួយមនុស្សផ្សេងទៀត ដែលជាផ្នែកមួយនៃក្រុម ហើយការមានគោលបំណងរួមបញ្ចូលគ្នា អាចជារឿងមួយ ដូច្នេះមនុស្សជាច្រើនយល់ថា កីឡាគឺពិតជាល្អសម្រាប់រឿងនោះ។
“"អ្នកមានក្រុមកីឡាដែលមានមូលដ្ឋានដូចគ្នា អ្នកទាំងអស់មានគោលបំណងស្វែងរកលទ្ធផលដូចគ្នា ហើយត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់គ្នាតាមរបៀបនោះ។"
យ៉ាងណាមិញ លោកស្រីពន្យល់ថា មនុស្សមួយចំនួនចូលចិត្តនៅម្នាក់ឯង។
«ទោះបីជា [បុគ្គលទាំងនេះ] នៅម្នាក់ឯងក៏ដោយ ក៏ពួកគេនៅតែមានទំនាក់ទំនងនោះតាមរយៈមធ្យោបាយផ្សេងទៀត»។
អង្គការ Beyond Blue ណែនាំវិធានការដើម្បីរក្សាទំនាក់ទំនងសង្គម តាមរយៈការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាផ្សេងៗរួមមាន Skype, Zoom, FaceTime និងកម្មវិធីដូចជា House Party ដែលអនុញ្ញាតឱ្យមនុស្សតភ្ជាប់គ្នាជាក្រុម តាមរយៈការជជែកជាវីដេអូ។
អង្គការនេះក៏ណែនាំផងដែរ ឱ្យរៀបចំកាលវិភាគនៃព្រឹត្តិការណ៍សង្គមជាប្រចាំ រួមទាំងក្លឹបសៀវភៅ រាត្រីកំសាន្ត អាហារពេលល្ងាចជាលក្ខណៈគ្រួសារ ពិធីជប់លៀងរាំរែក ឬគ្រាន់តែជជែកគ្នាលេងជាមួយមិត្តភក្តិ។
5. សួរសុខទុក្ខខ្លួនឯងនិងមនុស្សដែលអ្នកយកចិត្តទុកដាក់
សាស្ត្រាចារ្យ Tiedeman មានប្រសាសន៍ថា ការបិទខ្ទប់ក្នុងអំឡុងពេលរោគរាតត្បាត COVID-19 គឺជាឧទាហរណ៍ដ៏ល្អនៃមូលហេតុដែលចាំបាច់ត្រូវមើលថែខ្លួនឯង និងមនុស្សដែលអ្នកយកចិត្តទុកដាក់។
“ខ្ញុំគិតថាវាពិតជាសំខាន់ណាស់។ ជាឧទាហរណ៍ ខ្ញុំដឹងថាខ្លួនខ្ញុំផ្ទាល់នឹងបារម្ភអំពីឪពុកម្តាយដែលមានវ័យចំណាស់ដែលជាប់ក្នុងការបិទខ្ទប់ ឬត្រូវប្រាកដថាពួកគាត់មានអ្វីៗដែលពួកគាត់ត្រូវការ។
“ប៉ុន្តែជារឿយៗ អ្នកមិនដឹងថាអ្នកកំពុងតែមានភាពតានតឹង និងការថប់បារម្ភយ៉ាងច្រើននោះទេ។ ដូច្នេះហើយ គ្រាន់តែពិនិត្យមើលខ្លួនឯង ហើយធ្វើឱ្យប្រាកដថា អ្នកកំពុងធ្វើអ្វីដែលល្អសម្រាប់សុខុមាលភាពរបស់ ខ្លួនអ្នកផ្ទាល់ វាគឺពិតជាសំខាន់ណាស់»។
Black Dog Institute ណែនាំនូវបញ្ជីការងារ6ចំណុច ដែលមនុស្សម្នាក់គួរតែពិនិត្យមើលរាល់សប្តាហ៍ ដើម្បីរក្សាសុខភាពផ្លូវចិត្តរបស់ពួកគេ រួមទាំងអារម្មណ៍ រូបរាងកាយ ការគេង និងការគិតរបស់ពួកគេ។
អ្នកអានដែលកំពុងស្វែងរកជំនួយអាចទាក់ទង Lifeline សម្រាប់ជំនួយ 24/7 តាមលេខ 13 11 14, Suicide Call Back Service លេខ 1300 659 467 និង Kids Helpline លេខ 1800 55 1800 (សម្រាប់មនុស្សវ័យក្មេងដែលមានអាយុពី 5 ទៅ 25 ឆ្នាំ)។ ព័ត៌មានបន្ថែមមាននៅលើ Beyond Blue.org.au និង lifeline.org.au។
