ชุดตรวจโควิดของคุณใช้ได้จริงหรือไม่? จะบอกได้อย่างไร?

ผลวิจัยจากบางประเทศพบว่าชุดตรวจ RAT บางชนิดตรวจหาโอมิครอนไม่ได้ โดยเฉพาะหากมีจำนวนไวรัสต่ำ

นักวิจัยในหลายประเทศตั้งคำถามว่าชุดตรวจ RAT พบเชื้อโอมิครอนได้จริงหรือไม่ Credit: Getty / NurPhoto/NurPhoto via Getty Images

คุณกลายเป็นผู้สัมผัสใกล้ชิดคนในครอบครัวที่มีผลตรวจโควิดเป็นบวก คุณใช้ชุดตรวจแอนติเจนแบบทราบผลเร็ว (RAT) และได้ผลตรวจเป็นลบ คุณอาจสงสัยว่าคุณติดเชื้อโควิดหรือไม่ หรือการตรวจทำงานได้ดีตามที่ควรจะเป็นหรือไม่

มีสาเหตุหลายประการที่ทำให้ชุดตรวจ RAT ของคุณไม่สามารถบอกผลได้ตามที่คุณคาดการณ์ คำถามคือชุดตรวจ RAT ของคุณสามารถตรวจพบสายพันธุ์โอมิครอน (Omicron) ได้หรือไม่

เราทราบดีว่าไวรัสสามารถกลายพันธุ์ได้ หน่วยงานสาธารณสุขและนักวิจัยหลายท่านกำลังตรวจสอบว่าชุดตรวจ RAT ที่มีหลายชนิดสามารถตรวจพบไวรัสสายพันธุ์ล่าสุดได้หรือไม่

ข่าวดีคือจากข้อมูลที่มีการเผยแพร่ดูเหมือนว่าชุดตรวจ RAT ในออสเตรเลียสามารถตรวจจับโอมิครอนได้ ข่าวร้ายคือไม่ใช่ว่าชุดตรวจ RAT ทุกชุดจะถูกตรวจสอบอย่างละเอียด

คลิกดูตารางข้อมูลได้ที่นี่

การกลายพันธุ์เกี่ยวอะไรกับชุดตรวจ RAT?

ชุดตรวจ RAT วินิจฉัยการติดเชื้อด้วยการตรวจหาโปรตีนของไวรัส ด้วยวิวัฒนาการของไวรัสและการผลิตโปรตีนของไวรัสที่เปลี่ยนไป สิ่งนี้อาจกระทบความสามารถในการตรวจพบโควิดเช่นกัน

คำถามว่าชุดตรวจ RAT สามารถตรวจพบโอมิครอนได้หรือไม่นั้นเป็นสิ่งที่หน่วยงานและนักวิจัยในหลายประเทศสงสัย เช่น เนเธอร์แลนด์ เบลเยียม และชิลี รวมถึงออสเตรเลียด้วย

ผลงานวิจัยชิ้นหนึ่งของออสเตรเลียทดสอบชุดตรวจ RAT กับสายพันธุ์เดลตา (Delta) โอมิครอน สายพันธุ์ย่อย บีเอ โฟร์ (BA.4) บีเอ ไฟว์ (BA.5) และ บีเอ ทู พอยท์ เซเว่นทีไฟว์ (BA.2.75) พบว่าชุดตวจทำงานได้ดีพอๆ กับหลากหลายตัวอย่างที่มีปริมาณความเช้มข้นของไวรัสในระดับสูง แต่มีชุดตรวจ RAT หนึ่งชุดที่มีความไวต่ำกว่าข้อกำหนด

อย่างไรก็ตามผลวิจัยในบางประเทศพบว่าชุดตรวจ RAT ตรวจไม่พบสายพันธุ์โอมิครอน โดยเฉพาะในกรณีที่มีปริมาณความเข้มข้นของไวรัสน้อย

คลิกอ่านผลวิจัยของออสเตรเลียที่นี่

คลิกอ่านผลวิจัยจากต่างประเทศที่นี่

ชุดตรวจเชื้อแบบทราบผลเร็ว Credit: Pexels/Shutterspeed

แล้วผลการวิจัยในออสเตรเลียเป็นอย่างไร?

ในเบื้องต้นหน่วยงานกำกับดูแลผลิตภัณฑ์ยาเพื่อการบำบัด (Therapeutic Goods Administration – TGA) อาศัยข้อมูลการทดสอบจากผู้ผลิตชุดตรวจ RAT ในการตัดสินใจว่าชุดตรวจได้มาตรฐานตรงตามที่องค์การอนามัยโลก (World Health Organisation – WHO) หรือไม่

และ TGA ยังกำหนดให้ผู้ผลิตส่งข้อมูลการทดสอบที่อัปเดต เมื่อมีสายพันธุ์ใหม่เกิดขึ้น เพื่อยืนยันว่าผลการทดสอบเป็นไปตามมาตรฐานของ WHO และคณะกรรมการยังทำการทดสอบชุดตรวจ RAT เองเพื่อยืนยันข้อมูลอีกด้วย

ชุดตรวจนั้นได้รับการตรวจสอบความสามารถในการตรวจจับไวรัสประเภท ไวลด์ (Wild-Type Virus) หรือสายพันธุ์ดั้งเดิม สายพันธุ์เดลตา และสายพันธุ์โอมิครอน แต่ไม่ได้ระบุเชื้อสายที่เฉพาะเจาะจวของสายพันธุ์โอมิครอนว่าเป็นเชื้อสายใด ในการทดสอบ

เมื่อการวิเคราะห์การทดสอบชุดตรวจแต่ละรายการเสร็จสิ้น TGA จะรายงานผลการทดสอบในตารางที่เผยแพร่สู่สาธารณชนซึ่งมีการอัปเดตอยู่เสมอ

คลิกอ่านข้อมูลการทดสอบของ TGA ที่นี่

คลิกดูตารางที่เผยแพร่สู่สาธารณชนที่นี่

ตารางนี้บอกอะไรกับเรา?

คุณสามารถค้นหาชื่อยี่ห้อ ผู้ผลิต และหมายเลขรอบการผลิตชุดตรวจ RAT ที่คุณมีได้ด้วยการค้นหาในส่วน “การทดสอบด้วยตนเอง (Self-Test)”

คอลัมน์ที่สำคัญที่สุดในตารางคือ ส่วนที่ระบุว่าชุดตรวจนั้นผ่านกระบวนการยืนยันผลการทดสอบหรือไม่ ด้วยการมองหาเครื่องหมายถูก 4 ตัว ซึ่งหมายความว่าชุดตรวจผ่านมาตรฐานในการตรวจหาไวรัสสายพันธุ์ดั้งเดิม สายพันธุ์เดลตา และสายพันธุ์โอมิครอน รวมถึงผ่านการทดสอบคุณภาพด้วย เครื่องหมายกากบาทหมายความว่าไม่ผ่านการยืนยันผลการทดสอบ

ไม่พบผลการศึกษาชุดตรวจ RAT ของคุณ?

หากผลิตภัณฑ์มี 2 รุ่น (Versions) ได้แก่ การทดสอบด้วยตนเองและการทดสอบเพื่อใช้ในสถานพยาบาล จะมีการตรวจสอบแค่เพียงรุ่นเดียว

หากเป็นกรณีนี้ เครื่องหมาย † หมายความว่า มีการทดสอบชุดตรวจเพียงรุ่นเดียว และผลการทดสอบใช้ได้กับชุดตรวจของคุณ มองหาหมายเลขทะเบียน (Registration number) ที่ตรงกันกับชุดตรวจของคุณเพื่อความแน่ใจ

โดยคอลัมน์สุดท้ายจะระบุประเภทของข้อมูลที่ผู้ผลิตส่งรายงานมา ผู้ผลิตบางรายได้ตรวจสอบความไวของชุดตรวจกับสายพันธุ์โอมิครอน BA.4 และ BA.5 แล้ว

เรื่องที่เกี่ยวข้อง

ทุกเรื่องต้องรู้เกี่ยวกับชุดตรวจโควิดแบบ Rapid Antigen Test

ฉันดูตารางเรียบร้อยแล้ว ควรทำยังไงต่อไป?

หากคุณมีชุดตรวจ RAT ที่มีเครื่องหมายถูกตรงช่องโอมิครอน ชุดตรวจนั้นได้รับการประเมินแล้วว่ามีความไวในการตรวจจับในระดับที่ยอมรับได้ หากคุณกำลังจะซื้อชุดตรวจ RAT ตรวจสอบตารางนี้เพื่อดูว่ายี่ห้อไหนผ่านการตรวจสอบความไวในการตรวจจับสายพันธุ์โอมิครอน

หากคุณซื้อชุดตรวจมาแล้วหลายเดือน ควรตรวจสอบวันหมดอายุและพิจารณาว่ามันถูกเก็บไว้ที่อุณหภูมิห้องหรือไม่ ก่อนนำมาใช้

คุณสามารถติดตามข่าวสารล่าสุดจากออสเตรเลียและทั่วโลกเป็นภาษาไทยจากเอสบีเอส ไทย ได้ที่เว็บไซต์ sbs.com.au/thai

บันทึกเว็บไซต์ของเราเก็บไว้ในบุ๊กมาร์ก เพื่อไม่ให้คุณพลาดสถานการณ์ล่าสุด หรือติดตามเราทางเฟซบุ๊กที่ facebook.com/sbsthai