ཁྱེད་རང་གི་འཕྲོད་བསྟེན་དང་བདེ་ཐང་ཡར་རྒྱས་གཏོང་བར་ཁྱེད་རང་གིས་ད་ལྟ་ལས་དོན་ལྔ་བྱེད་ཐུབ།

ཁྱོད་ཀྱི་བདེ་ཐང་དང་བདེ་སྐྱིད་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་དགེ་མཚན་འགའ་ཤས་ཡོད་པས། རྒྱུན་དུ་ལག་བསྟར་མ་ཐུབ་ཚེ་ལུས་སེམས་གཉིས་ཀར་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་སྲིད།

Cette histoire fait partie de l'initiative Mind Your Health de SBS.

Cette histoire fait partie de l'initiative Mind Your Health de SBS. Source: iStockphoto / DisobeyArt/Getty Images/iStockphoto

ལུས་པོའི་འགུལ་སྐྱོད་དང་བཟའ་བཏུང་དོ་མཉམ་ཡོང་བ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱ་རྒྱུ་ནི་ཁྱེད་ཚོས་ཉིན་ལྟར་ལུས་ཕུང་བདེ་ཐང་ཡོང་བ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་ཐུབ་པའི་བྱ་བ་གཉིས་ཡིན།
དེ་མིན་ད་དུང་ཆང་རག་ཚད་བཀག་དང་། ཐ་མག་གཅོད་པ། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བཅས་བྱ་རྒྱུ་ཚུད་ཡོད།

ལུས་པོའི་འགུལ་སྐྱོད།

སློབ་དཔོན་ཁྲེ་ཌི་མན་ Prof Tiedemann ལགས་ཀྱིས་ལུས་པོའི་འགུལ་སྐྱོད་ཀྱིས་ལུས་སེམས་བདེ་ཐང་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་མ་ཟད། ལོ་ན་རྒས་དུས་ནད་རིགས་འབྱུང་བར་སྔོན་འགོག་བྱེད་ཐུབ་པའི་དཔང་རྟགས་མང་པོ་ཡོད་ཅེས་གསུངས་འདུག
སིཌ་ནངི་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་གྱིས་ཆེད་མཁས་པ་ཚོས་མི་ཞིག་གིས་དེ་རིང་དང་བདུན་ཕྲག་འདི་ནས་ལུས་སྦྱོང་ལག་བསྟར་བྱས་ཚེ་ཁེ་ཕན་གྱི་ཕྱོགས་སུ་བསྐྱོད་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་འདུག
མི་སྒེར་གྱི་ལུས་པོའི་འགུལ་སྐྱོད་ག་ཚོད་ལ་ཞུགས་དགོས་མིན་སྐོར་ལ་སློབ་དཔོན་ཁྲེ་ཌི་མན་ལགས་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་འཕྲོད་བསྟེན་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་མཛུབ་སྟོན་བསྟན་པའི་ World Health Organization’s guidelines ལོ་ན་ཆེ་ཆུང་དང་། གཅོང་ནད། དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་ཡིན་མིན་ལ་གཞིར་བཅོལ་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་གནང་འདུག

ལོ་ན་ཆེ་ཆུང་དང་། དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་ཡིན་མིན་ལ་མ་བལྟོས་པར་ལམ་སྟོན་གཙོ་བོར་ལུས་པོ་འགུལ་སྐྱོད་དེ་མི་ཚང་མ་ལ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག

“"གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་སློབ་སྟོན་བྱེད་ཕྱོགས་ནང་འོས་སྦྱོར་བྱས་པའི་ལུས་པོའི་འགུལ་སྐྱོད་ཀྱི་ཚད་ལ་སླེབས་མ་ཐུབ་ནའང་། ང་ཚོས་ད་དུང་དངོས་གནས་གསལ་པོར་ཤེས་ཐུབ་པ་ནི། སྦྱོང་བརྡར་དང་ལུས་པོའི་འགུལ་སྐྱོད་གང་ཞིག་ཡིན་རུང་ཚང་མར་ཕན་ཐོགས་ཡོད་
"
ཁོ་མོས་ལུས་པོའི་འགུལ་སྤྱོད་ནི་རྣམ་པ་མི་འདྲ་བ་སྣ་ཚོགས་ནས་ཡོང་གི་ཡོད་པས་ངེས་པར་དུ་ལུས་རྩལ་དང་། ལུས་སྦྱོང་གི་ཚོགས་ཆུང་དེ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་དགོས་ཀྱི་མེད་ཅེས་གསུངས་འདུག

ལུས་པོའི་འགུལ་སྤྱོད་ནི་ཕྱི་ལོགས་ལ་འཆམ་འཆམ་འགྲོ་བ་དང་། ནང་ལས་བྱེད་པ། ཁང་པའི་ཕྱི་ནང་ལ་ལས་ཀ་བྱེད་པ། ལྡུམ་རར་ལས་ཀ་བྱེད་པ་དེ་དག་ཚང་མ་འཕྲོད་བསྟེན་ཡར་རྒྱས་གཏོང་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཆགས་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག

2. ཟས་སྤྱོད་རན་པ་བསྟེན་པ།

སློབ་དཔོན་ཁྲེ་ཌི་མན་ལགས་ཀྱིས་ཟས་སྤྱོད་རན་པ་བསྟེན་ཚེ་དེས་དུས་ཡུན་རིང་པོའི་ན་ཚའི་རིགས་ཀྱི་ཉེན་ཁ་ཆུང་དུ་གཏོང་བ་མ་ཟད། རྒྱག་ནད་ཀྱི་ན་ཚའི་ཉེན་ཁ་ཡང་ཆུང་དུ་གཏོང་བའི་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག
ཟས་བཅུད་དང་ལྡན་པའི་ཟས་སྤྱོད་ཀྱིས་ཁྱེད་རང་གི་གཟུགས་པོ་བདེ་ཐང་དང་། རུས་པ་མཁྲེག་ཏུ་གཏོང་བ། ཚོར་སྣང་ལ་གསོན་ཤུགས་སླེབས་པ་བཅས་ལ་ཕན་ཐོགས་ཡོད།
“བཟའ་གཏུང་གི་མང་ཉུང་ཚད་རན་པ་བསྟེན་པ་དང་། ཟས་ཚོད་མེད་མི་བཟའ་བ། མངར་མོའི་རིགས་ཉུང་དུ་གཏོང་བ་བཅས་ནི་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་ཡིན་ཞིང་། ད་ལྟའི་ཆར་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དེ་དག་གནད་དོན་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད།"

ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་བཟའ་གཏུང་ལམ་སྟོན་ Australia Dietary Guidelines ནས་བཟའ་བཏུང་གི་རིགས་དང་། ཚད་གཞི། ཟས་རིགས་ཚོགས་པ་དང་བཟའ་གཏུང་གི་རྣམ་པ་བཅས་གསལ་སྟོན་བྱས་ཡོད།

དེས་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཟས་རིགས་ཚོགས་པ་ལྔའི་ནང་ནས་འཚོ་བཅུད་ལྡན་པའི་ཟས་རིགས་སྣ་ཚོགས་ལོངས་སུ་སྤྱོད་རྒྱུར་སྐུལ་མ་གཏོང་བདང་། དེ་དང་ཆབས་ཅིག་ནང་ལ་འཁྱེར་ནས་འགྲོ་བའི་ཁ་ལག་ཀྱི་རིགས་ཚོད་འཛིན་བྱེད་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་དང་དེ་དག་གི་ཟས་བླུག་སྣོད་ནང་ཞག་ཚིལ་དང་། ཚ། མངར་མོ། ཨ་རག་སོགས་ཁ་སྣོན་བྱས་ཡོད་པས་ཡིན།

3. ཆང་རག་ཚོད་འཛིན་དང་ཐ་མག་སྤོངས་དགོས།

སློབ་དཔོན་ཁྲེ་ཌི་མན་ལགས་ཀྱིས་ང་ཚོས་ཤེས་གསལ་ལྟར་ཆང་རག་ཚད་བཀག་དང་། ཐ་མག་སྤོངས་དགོས་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེན་པོ་རེད་དེ་དག་གིས་ང་ཚོའི་འཚོ་བ་ནང་ནད་རིགས་མང་པོ་ཞིག་བཟོ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག
འཛམ་གླིང་འཕྲོད་བསྟེན་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་ཆང་རག་གི་རྐྱེན་པས་ལོ་ལྟར་མི་ས་ཡ་ ༣ ཙམ་འདས་གྲོངས་སུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ཆང་རག་གི་རྐྱེན་པས་མི་ས་ཡ་མང་པོ་ཞིག་བདེ་ཐང་མེད་པ་དང་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་བཟོ་བཞིན་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་འདུག

ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་འཕྲོད་བསྟེན་དང་བདེ་ཐང་ལྟེ་གནས་ (AIHW) ཀྱིས་ཡིག་ཆ་བཏོན་པར་ལྟར་ན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ལོར་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་ནང་ཆང་རག་གིས་རྐྱེན་པས་ཁྱོན་མི་གྲངས་ ༡༤༥༢ འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་ཡོད་པའི་ཐོ་འགོད་བྱས་ཡོད་པ་དང་། དེའི་ནང་བརྒྱ་ཆ་ ༧༣ ནི་སྐྱེས་པ་ཡིན་འདུག

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ལོར་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་ཆང་རག་སྐོར་ལམ་སྟོན་ Australian Alcohol Guidelines ཞིག་བཏོན་ཡོད་པ་དང་། དེའི་ནང་ཆང་རག་འཐུང་བ་ལས་འཕྲོད་བསྟེན་ཉེན་ཁ་ཆུང་དུ་གཏོང་ཐབས་སྐོར་བསྟན་ཡོད།

འབྲས་སྐྲན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ཆང་རག་གི་གོམས་གཤིས་ངན་པ་སྤོངས་ཐབས་སྐོར་ལམ་སྟོན་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་ཚོས་ཆང་རག་མི་སྤྱོད་པའི་ཉིན་མོ་དང་ཁ་སྐོམ་དུས་ཆུང་འཐུང་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་གནང་ཡོད།
ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་ནང་ཐ་ཁག་གིས་ལོ་རེར་ཧ་ལམ་ཁྱོན་མི་གྲངས་ ༢༠༥༠༠ ཙམ་གསོད་ཀྱི་ཡོད་འདུག

4. སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པ།

སློབ་དཔོན་ཁྲེ་ཌེ་མན་ལགས་ཀྱིས་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཁེར་རྐྱང་གི་ཚོར་བ་དེ་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་གསུངས་འདུག་པ་དང་། མི་གཞན་ལ་འབྲེལ་འདྲིས་ཉུང་རྐྱེན་མཚམས་རེ་མི་ཞིག་གི་ཉེ་འཁོར་རུ་མི་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་ཀྱང་ཚོར་སྣང་དེ་ཡོང་གི་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་འདུག

"འདི་ནི་ཉེ་འགྲམ་གྱི་མི་དང་འབྲེལ་འདྲིས་བྱེད་པའི་ཚོར་སྣང་དང་ང་ཚོའི་འཚོ་བའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་ཚོར་སྣང་ཡིན།"

"རང་ཉིད་ཀྱིས་མི་གཞན་ལ་དོན་སྙིང་ལྡན་པའི་ཚོར་སྣང་བྱུང་བ་མ་ཟད། ད་དུང་ཁྱོད་ཀྱིས་མི་གཞན་ལ་སེམས་ཁུར་བྱེད་པ་གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད། མིའི་བར་གྱི་འབྲེལ་བ་དེ་དག་ཚང་མ་དངོས་གནས་གལ་འགངས་ཆེ་བ་ཞིག་ཡིན།"

ཁོ་མོས་མི་དང་མིའི་དབར་འབྲེལ་བ་དེ་ཐབས་ལམ་སྣ་ཚོགས་ནས་ཡོང་གི་ཡོད་པ་དང་། དེ་ཡང་དཔེར་ན་དང་བླངས་ཀྱི་ལས་ཀ་དང་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལས་དོན་ཁག་ལ་མཉམ་ཞུགས་བཅས་ལས་ཡོང་གི་ཡོད་ཅེས་གསུངས་འདུག

"[དང་བླངས་ཞབས་ཞུ་]ནི་མི་གཞན་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འབྲེལ་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་ཐབས་ཤེས་ཤིག་ཡིན་ཞིང་། ཐུན་མོང་དུ་དམིགས་ཡུལ་གཅིག་ཏུ་སྦྲེལ་བ་ནི་མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་ལུས་རྩལ་ནི་དངོས་གནས་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ཤེས་ཐུབ།"
"ཁྱེད་ཚོར་ཚོགས་པའི་རྨང་གཞིའི་ཐོག་གི་ལུས་རྩལ་བྱ་འགུལ་ཞིག་ཡོད། ཁྱེད་ཚོ་ཚང་མས་དེ་དང་འདྲ་བའི་མཇུག་འབྲས་ལ་དམིགས་ནས་དེ་ལྟར་འབྲེལ་མཐུད་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད།"
མ་ཚད་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་རྒྱ་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་སྤྱད་ཏེ་བརྙན་ལམ་ནས་མི་གཞན་དང་འབྲེལ་འདྲིས་དང་། དྲ་ཐོག་ནས་ལྷན་འཛོམས་སོགས་ལ་མཉམ་ཞུགས་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེ་བ་ཡིན།
ད་དུང་ཚོགས་པས་དཔེ་ཀློག་དང་། ཁྱིམ་ཚང་དགོང་ཟས། ཞབས་བྲོ་འདུ་འཛོམས་སོགས་གོ་སྒྲིག་དང་གྲོགས་པོ་ཚོ་དང་དགོང་མོ་ཁ་བརྡ་བྱེད་པའི་ལས་འགུལ་སོགས་གོ་སྒྲིག་ཡོད་པ་ཡིན།

5. རང་ཉིད་དང་ཁྱོད་ཀྱིས་སེམས་ཁུར་བྱེད་པའི་མི་དང་མཉམ་དུ་ཞིབ་བཤེར།

སློབ་དཔོན་ཁྲེ་ཌི་མན་ལགས་ཀྱིས་ཏོག་དབྱིབས་ན་ཚའི་རྐྱེན་པས་བཀག་སྡོམ་སྐབས་སུ་ཅིའི་ཕྱིར་རང་ཉིད་དང་ཁྱོད་ཀྱིས་སེམས་ཁུར་བྱེད་པའི་མི་ལ་ལྟ་རྟོག་བྱེད་དགོས་པའི་དཔེར་བརྗོད་ཡག་པོ་ཞིག་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག

ངའི་བསམས་པར་དེ་་ནི་གལ་ཆེན་པོ་ཞིག་རེད་འདུག ང་རང་ཉིད་དཔེ་མཚོན་ཞིག་ཆགས་ཡོད། ཏོག་དབྱིབས་ན་ཚའི་རྐྱེན་པས་ཁྱིམ་སྡོད་བཀག་སྡོམ་སྐབས་སུ་ཕ་མ་རྒན་ཁོག་སྐོར་ལ་སེམས་ཁྲལ་དང་ཁོང་ཚོར་མཐུན་རྐྱེན་ཡག་པོ་ཞིག་རག་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།
འོན་ཀྱང་ཁྱེད་རང་ཉིད་ཀྱིས་ལྡོག་ཁྲིད་ལྕི་མོ་ཞིག་འཁུར་ཡོད་པ་ཤེས་ཀྱི་མེད། དེར་བརྟེན་ཁྱེད་རང་ཉིད་ལ་བརྟག་དཔྱད་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེ་ཞིང་ཁྱེད་རང་གི་གང་སྒྲུབ་པ་དེ་ཚོ་ཁྱེད་རང་ཉིད་ཀྱི་བདེ་སྐྱིད་ལའང་དངོས་གནས་གལ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། ཉམས་ཞིབ་པ་ཚོས་མི་སོ་སོ་བདུན་ཕྲག་རེར་སོ་སོ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཚོར་སྣང་དང་། གཟུགས་པོ། གཉིད། བསམ་བློ་སོགས་སེམས་ཁམས་འཕྲོད་བསྟེན་ལ་ཐེངས་རེར་བརྟག་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་འདུག

ཀློག་པ་པོ་རྣམས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་དགོས་ཚེ་བདུན་ཕྲག་གཅིག་གི་ཉིན་བདུན་རིང་དུས་ཡུན་ཆུ་ཚོད་ ༢༤ རིང་ལ་ཁ་པར་ཨང་གྲངས་ ༡༣་༡༡་༡༤ ཐོག་འབྲེལ་བ་བྱེད་ཆོག་གི་ཡོད་པ་དང་། ད་དུང་རང་ཤིའི་དོན་རྐྱེན་འཕྲད་ཚེ་ཁ་པར་ཨང་གྲངས་ ༡༣༠༠་༦༥༩ ༤༦༧ ཕྲུ་གུར་རོགས་རམ་ཁ་པར་ཨང་གྲངས་ ༡༨༠༠་༥༥་༡༨༠༠ བཅས་ཡིན་ཞིང་ཁ་པར་ཨང་གྲངས་དེ་ཕྲུ་གུ་ལོ་ན་ ༥ ནས་ དར་མ་ལོ་ན་ ༢༥ བར་ལ་རོགས་རམ་གནང་མཁན་ཡིན། ཞིབ་ཕྲ་གནས་ཚུལ་དྲ་ཚིགས་ Beyond Blue.org.au  དང་ཡང་ན་  lifeline.org.au. ཐོག་གཟིགས།
གཤམ་གསལ་ཚོགས་སྡེ་ Embrace Multicultural Mental Health ནས་རིག་གཞུང་དང་སྐད་ཡིག་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱབ་ལྗོངས་ལྡན་པའི་མི་རྣམས་ལ་རོགས་རམ་གནང་གི་ཡོད།

Share

Published

Updated

Source: SBS

Share this with family and friends


Download our apps
SBS Audio
SBS On Demand

Listen to our podcasts
Independent news and stories connecting you to life in Australia and Tibetan-speaking Australians.
Ease into the English language and Australian culture. We make learning English convenient, fun and practical.
Get the latest with our exclusive in-language podcasts on your favourite podcast apps.

Watch on SBS
SBS World News

SBS World News

Take a global view with Australia's most comprehensive world news service